Jak sporządzić umowę pożyczki od osoby fizycznej?
: 15 sie 2016, 11:07
Każda pożyczka pomiędzy dwoma osobami fizycznymi powinna zostać potwierdzona odpowiednią umową na piśmie. Tylko taki dokument będzie twardym dowodem na to, jaką kwotę otrzymał pożyczkobiorca i na jakich warunkach zobowiązał się ją zwrócić. Aby jednak umowa ta chroniła obie strony transakcji, należy ją sporządzić w odpowiedni sposób. Poniżej prezentujemy elementy, które koniecznie należy zawrzeć w tego typu dokumentach.
Umowa pożyczki - podstawa prawna
Jeśli umowa sporządzana jest z bankiem lub instytucją pozabankową, wszystkie warunki uzgodnione przez strony podlegają pod przepisy ustawy o kredycie konsumenckim. W przypadku pożyczek od osób fizycznych, obopólne ustalenia opierają się natomiast na paragrafach Kodeksu cywilnego.
A Kodeks ten mówi, że dla pożyczek poniżej kwoty 500 zł wystarczy zawarcie umowy w formie ustnej.
Choć przepisy nie narzucają obowiązku sporządzenia umowy dla pożyczek poniżej 500 zł, zaleca się, aby pisemnie udokumentować każdą taką transakcję. Ułatwi to rozstrzygnięcie ewentualnych sporów pomiędzy pożyczkodawcą a pożyczkobiorcą i ewentualnie dochodzenie swoich roszczeń przez każdą ze stron - radzi Magdalena Kajzer z porównywarki chwilówek terve.pl.
Jeśli jednak zdecydujemy się pozostać wyłącznie przy formie ustnej, warto zapewnić sobie świadka dokonanej transakcji w postaci osoby trzeciej. Przydatne będzie także pokwitowanie odebranych pieniędzy, które w przypadku ewentualnej sprawy sądowej może posłużyć jako dowód na udzielenie pożyczki.
Elementy umowy pożyczki
Kiedy jednak zawieramy umowę w formie pisemnej należy dopilnować, aby w dokumencie tym znalazły się wszystkie poniższe elementy:
- strony umowy
- przedmiot umowy
- czas trwania umowy
- odsetki
- zabezpieczenie spłaty
- podpisy obu stron
Omówmy teraz szerzej każdy z powyższych punktów.
Strony umowy
Już na samym początku umowy należy określić pomiędzy kim jest ona zawierana i w jakim charakterze występuje każda ze stron. Do sporządzenia umowy niezbędne będą więc imiona i nazwiska uczestników umowy. Dane personale warto także uzupełnić informacjami z dowodów osobistych (np. pesel czy numer dokumentu tożsamości). Im więcej informacji pozwalających zidentyfikować każdą z osób, tym lepiej. W umowie pożyczki trzeba także dokładnie wskazać, która z osób występuje w roli pożyczkobiorcy, a która to pożyczkodawca.
Przedmiot umowy
W przypadku pisemnej umowy istotne jest także określenie jej przedmiotu. W tym wypadku będzie to oczywiście pożyczka. Strony muszą jednak wskazać jak wysoką kwotę pożyczkodawca udostępnia pożyczkobiorcy i na jakich zasadach będzie odbywała się jej spłata (np. jednorazowo lub w ratach).
Czas trwania umowy
Strony umowy powinny ustalić również ramy czasowe w jakich pożyczkobiorca może zarządzać pieniędzmi udostępnionymi przez pożyczkodawcę. Dokument umowy powinien więc zawierać dokładną datę zwrotu pożyczki. Jeśli jest to pożyczka ratalna, w umowie należy zawrzeć także terminy płatności poszczególnych rat oraz ich wysokość.
Odsetki
Osoba udzielająca pożyczki może domagać się od pożyczkobiorcy prowizji za udostępnienie pieniędzy. Z tego względu w umowie należy zawrzeć wysokość opłaty za udzielenie pożyczki lub podać informacje o odsetkach w skali roku. Sporządzając tę część umowy obie strony muszą pamiętać, że w Polsce obowiązują tzw. odsetki maksymalne (obecnie 10% w skali roku). Pożyczkodawca nie może więc narzucić oprocentowania wyższego niż to ustanowione literą prawa.
Oczywiście naliczanie kosztów za pożyczkę nie jest obowiązkowe. Pożyczkodawca może udzielić pożyczkobiorcy wsparcia finansowego nieodpłatnie. W takim przypadku należy jednak zaznaczyć w umowie, że osoba udostępniająca pieniądze nie oczekuje w zamian żadnych opłat.
Zabezpieczenie spłaty
Pożyczkodawca może zażądać od osoby pożyczającej jakiejś formy zabezpieczenia udzielonej pożyczki. Do najczęściej stosowanych opcji należy weksel, zastaw lub poręczenie. Każda z tych form chroni chroni interesy pożyczkodawcy, zwłaszcza w momencie gdy pożyczkobiorca nie jest w stanie zwrócić zaciągniętego długu.
Podpisy
Sporządzona według powyższych wytycznych umowa nabiera mocy w momencie podpisania jej przez każdą ze stron. Jeśli zatem pożyczkodawca i pożyczkobiorca akceptują warunki umowy, powinni złożyć własnoręczny podpis pod zawartymi w niej ustaleniami. Umowę należy sporządzić i podpisać w dwóch egzemplarzach - po jednym dla każdej ze stron.
Odstąpienie od umowy pożyczki
Mimo, że umowa została zawarta na określony czas, w szczególnym przypadku pożyczkodawca ma prawo odstąpić od postanowień w niej zawartych. Okolicznościami uzasadniającymi takie działanie jest zatajenie przez pożyczkobiorcę swojej rzeczywistej sytuacji finansowej. Jeśli pożyczkodawca nie wiedział o złym stanie majątkowym pożyczającego, może np. odmówić wypłaty obiecanych środków. Jeżeli jednak przed sporządzeniem umowy był on całkowicie świadomy możliwości finansowych pożyczkodawcy lub mógł je łatwo sprawdzić, takie uprawnienie mu nie przysługuje.
Umowa pożyczki - podstawa prawna
Jeśli umowa sporządzana jest z bankiem lub instytucją pozabankową, wszystkie warunki uzgodnione przez strony podlegają pod przepisy ustawy o kredycie konsumenckim. W przypadku pożyczek od osób fizycznych, obopólne ustalenia opierają się natomiast na paragrafach Kodeksu cywilnego.
A Kodeks ten mówi, że dla pożyczek poniżej kwoty 500 zł wystarczy zawarcie umowy w formie ustnej.
Choć przepisy nie narzucają obowiązku sporządzenia umowy dla pożyczek poniżej 500 zł, zaleca się, aby pisemnie udokumentować każdą taką transakcję. Ułatwi to rozstrzygnięcie ewentualnych sporów pomiędzy pożyczkodawcą a pożyczkobiorcą i ewentualnie dochodzenie swoich roszczeń przez każdą ze stron - radzi Magdalena Kajzer z porównywarki chwilówek terve.pl.
Jeśli jednak zdecydujemy się pozostać wyłącznie przy formie ustnej, warto zapewnić sobie świadka dokonanej transakcji w postaci osoby trzeciej. Przydatne będzie także pokwitowanie odebranych pieniędzy, które w przypadku ewentualnej sprawy sądowej może posłużyć jako dowód na udzielenie pożyczki.
Elementy umowy pożyczki
Kiedy jednak zawieramy umowę w formie pisemnej należy dopilnować, aby w dokumencie tym znalazły się wszystkie poniższe elementy:
- strony umowy
- przedmiot umowy
- czas trwania umowy
- odsetki
- zabezpieczenie spłaty
- podpisy obu stron
Omówmy teraz szerzej każdy z powyższych punktów.
Strony umowy
Już na samym początku umowy należy określić pomiędzy kim jest ona zawierana i w jakim charakterze występuje każda ze stron. Do sporządzenia umowy niezbędne będą więc imiona i nazwiska uczestników umowy. Dane personale warto także uzupełnić informacjami z dowodów osobistych (np. pesel czy numer dokumentu tożsamości). Im więcej informacji pozwalających zidentyfikować każdą z osób, tym lepiej. W umowie pożyczki trzeba także dokładnie wskazać, która z osób występuje w roli pożyczkobiorcy, a która to pożyczkodawca.
Przedmiot umowy
W przypadku pisemnej umowy istotne jest także określenie jej przedmiotu. W tym wypadku będzie to oczywiście pożyczka. Strony muszą jednak wskazać jak wysoką kwotę pożyczkodawca udostępnia pożyczkobiorcy i na jakich zasadach będzie odbywała się jej spłata (np. jednorazowo lub w ratach).
Czas trwania umowy
Strony umowy powinny ustalić również ramy czasowe w jakich pożyczkobiorca może zarządzać pieniędzmi udostępnionymi przez pożyczkodawcę. Dokument umowy powinien więc zawierać dokładną datę zwrotu pożyczki. Jeśli jest to pożyczka ratalna, w umowie należy zawrzeć także terminy płatności poszczególnych rat oraz ich wysokość.
Odsetki
Osoba udzielająca pożyczki może domagać się od pożyczkobiorcy prowizji za udostępnienie pieniędzy. Z tego względu w umowie należy zawrzeć wysokość opłaty za udzielenie pożyczki lub podać informacje o odsetkach w skali roku. Sporządzając tę część umowy obie strony muszą pamiętać, że w Polsce obowiązują tzw. odsetki maksymalne (obecnie 10% w skali roku). Pożyczkodawca nie może więc narzucić oprocentowania wyższego niż to ustanowione literą prawa.
Oczywiście naliczanie kosztów za pożyczkę nie jest obowiązkowe. Pożyczkodawca może udzielić pożyczkobiorcy wsparcia finansowego nieodpłatnie. W takim przypadku należy jednak zaznaczyć w umowie, że osoba udostępniająca pieniądze nie oczekuje w zamian żadnych opłat.
Zabezpieczenie spłaty
Pożyczkodawca może zażądać od osoby pożyczającej jakiejś formy zabezpieczenia udzielonej pożyczki. Do najczęściej stosowanych opcji należy weksel, zastaw lub poręczenie. Każda z tych form chroni chroni interesy pożyczkodawcy, zwłaszcza w momencie gdy pożyczkobiorca nie jest w stanie zwrócić zaciągniętego długu.
Podpisy
Sporządzona według powyższych wytycznych umowa nabiera mocy w momencie podpisania jej przez każdą ze stron. Jeśli zatem pożyczkodawca i pożyczkobiorca akceptują warunki umowy, powinni złożyć własnoręczny podpis pod zawartymi w niej ustaleniami. Umowę należy sporządzić i podpisać w dwóch egzemplarzach - po jednym dla każdej ze stron.
Odstąpienie od umowy pożyczki
Mimo, że umowa została zawarta na określony czas, w szczególnym przypadku pożyczkodawca ma prawo odstąpić od postanowień w niej zawartych. Okolicznościami uzasadniającymi takie działanie jest zatajenie przez pożyczkobiorcę swojej rzeczywistej sytuacji finansowej. Jeśli pożyczkodawca nie wiedział o złym stanie majątkowym pożyczającego, może np. odmówić wypłaty obiecanych środków. Jeżeli jednak przed sporządzeniem umowy był on całkowicie świadomy możliwości finansowych pożyczkodawcy lub mógł je łatwo sprawdzić, takie uprawnienie mu nie przysługuje.
