Jestem nauczycielem j. angielskiego i interesuję się stosowaniem tablic w nauczaniu angielskich czasów gramatycznych. Często uczniowie pytają się „Ile w końcu jest tych czasów”. W czasie dotychczasowej nauki słyszeli bowiem o róż
nej ich ilości. Nauczyciele z przekonaniem odpowiadają na pytanie o ilość czasów, podając jedynie „prawdziwą” liczbę, nie informując na czym opierają swój pogląd. Np. przyjmując, ż
e „czas” moż
e być określony za pomocą tylko jednego wyrazu, mamy dwa czasy Past Simple, Present Simple. Jeż
eli weźmiemy pod uwagę podejście wywodzące z się z gramatyki łacińskiej, mamy trzy czasy Past, Present, Future. (O tych dwóch pierwszych opcjach pisze Christal w swojej Encyklopedii). Czasem w podręczniku jest instrukcja, ż
e dane zdanie należ
y wypowiedzieć w czasie „Continuous”. Częściej, jednak, sami nauczyciele uż
ywają takich określeń (np. tego zdania nie moż
na zapisać w czasie Continuous lecz Simple). Jeż
eli więc uż
ywa się pojęcia aspektu na określenie czasu gramatycznego, mamy cztery czasy: Simple, Continuous, Perfect, Perfect Continuous, W rzeczywistości, jednak, każ
dy z tych aspektów moż
e być uszczegółowiony poprzez połączenie z elementem czasu „chronologicznego”. Tak, więc, „Simple” ma „wersje” Past Simple, Present Simple, Future Simple. W ten sposób mnoż
ąc liczbę form czasu “chronologicznego” (3) przez liczbę aspektów (4), mamy 12 czasów. W niektórych podręcznikach uwzględnia się formę Future-in-the Past jako dodatkowy czas. Teraz mamy 4 razy 4 czyli 16 czasów. Jeż
eli uwzględnić konstrukcje strony biernej jako oddzielne czasy, mamy już
ich 16 + 16 = 32. Z kolei, 6-ciu czasów strony biernej czyli Future Continuous i Future-in-the Past Continuous a takż
e wszystkie formy Perfect Continuous, prawie w się nie uż
ywa (np. It would have been being eaten – Future-in-the Past Perfect Continuous). Odejmując więc tych 6 form, wychodzi, ż
e w języku angielskim mamy 26 czasów.
Te wszystkie zagadnienia dobrze się tłumaczy posiłkując się tabelą. Obecnie moż
na znaleźć dość duż
o przykładów tabel w postaci osobnych materiałów pomocniczych jak np. książ
eczka p. Marka Marca ”Wszystkie czasy w jednej tabeli”. Wyd. Marek Marzec 1991. Są też
tabelki w róż
nych podręcznikach. Najczęściej są to tabele substytucji np. tabela substytucji dot. odmiany czasownika „work” w czasie Present Perfect Continuous w formach twierdzącej i przeczącej podana w podręczniku J. Soars, L. Soars: New Headway: Oxford 200, str. 142.
Miałbym prośbę, czy ktoś z Państwa moż
e widział aby w jakimś podręczniku przyjęto podejście tabelaryczne do nauczania czasów ? Jak dotąd spotkałem się z jednym takim przypadkiem. W podręczniku p. Marii Gorzelak „Step by Step” (WSiP, Warszawa 1996) w objaśnieniach gramatycznych mamy wiele tabel odnoszących się do zrealizowanego w części podstawowej materiału dotyczącego tabel. I tak, w tomie 2, na str. 300 mamy tabelkę odmiany czasownika „study” w odniesieniu do dotychczas poznanych czterech czasów. W tabelce jest 12 pól, cztery są zapełnione (ponieważ
cztery czasy zostały przerobione) reszta jest pusta. W miarę jak uczniowie poznają coraz to nowe czasy tabela wzbogacana jest o te nowe formy. Przykładowo, na str. 304 do podanych na str. 300 form odmiany czasownika „study” w odniesieniu do czasów Present Simple, Present Continuous, Past Simple i Present Perfect dodana jest forma Future Simple. Podane tabelki dotyczą budowy czasów. Jednak już
na str. 312 jest szczegółowa tabela dot. zasad stosowania czasów Simple wraz z przykładami.
W podejściu tym zwraca się uwagę na to, ż
e każ
dy przerobiony temat dotyczący czasów moż
e być zilustrowany stosowną tabelą. Nie wykracza się przy tym poza ramy przerobionego materiału. Na przykład, kiedy uczeń poznał tylko cztery czasy, tylko te cztery zapisane są w tabelce, mimo, ż
e tabela ma 12 pól. Pozostałych 8 pól, jest pustych (tabela w układzie trzy czasy „chronologiczne” i cztery aspekty). Chciałbym się spytać, czy ktoś z Państwa nie natrafił na inne podręczniki w których przyjęto podejście tabelaryczne. W podręczniku p. Gorzelak tabelki czasów podane są w „Objaśnieniach Gramatycznych” znajdujących się przy końcu książ
ki. Czy moż
e są takie podręczniki w których tabelki byłyby uwzględnione w materiale głównym a nie w objaśnieniach. Czy moż
e ktoś z państwa zna jakieś tytuły prac magisterskich doktorskich czy habilitacyjnych dot. stosowania tabel w nauczaniu angielskich czasów gramatycznych.
Z podziękowaniem Janusz