Konstrukcje w trybie warunkowym to wypowiedzi typu 'zrobiłbym...', 'mógłbym...' itp. Używa się ich przede wszystkim w złożonych zdaniach warunkowych, występują jednak również samodzielnie. Charakteryzują się zazwyczaj obecnością słówka "would\":

(1) I would write a book.
Napisałbym książkę.

Pełnego sensu tego typu wypowiedzi nie można zrozumieć bez znajomości warunku, który dotyczy opisywanej czynności. Nasza wiedza na temat takiego warunku może wynikać z kontekstu, ze znajomości danej sytuacji. Informacji odnoszących się do kontekstu dostarczają wypowiedzi bardziej rozbudowane:

(2) If I had more time, I would write a book.
Gdybym miał więcej czasu, napisałbym książkę.
(3) I would write a book but I\'ve got no free time.
Napisałbym książkę, ale nie mam wolnego czasu.

Aby utworzyć wypowiedź w trybie warunkowym, do podstawowej formy czasownika dodajemy słówko "would " Zajmuje ono pozycję przed czasownikiem:

(4) I would go to the cinema, but my mother wants me to help her at home.
Poszedłbym do kina, ale moja matka chce, żebym pomógł jej w domu.
(5) Sheila says that she would stay longer at the party, but she has a lot of homework to do.
Sheila mówi, że zostałaby dłużej na przyjęciu, ale ma mnóstwo pracy domowej do odrobienia.

W zdaniach z negacją po "would" dodajemy "not" (forma ściągnięta to "wouldn\'t" - por. FORMY ŚCIĄGNIĘTE ZE SŁÓWKIEM "NOT\"):

(6) I would not study so hard if I didn\'t want to pass the exam.
Nie uczyłbym się tak dużo, gdybym nie chciał zdać egzaminu.
(7) My parents wouldn\'t be happy if they learnt about my problems.
Moi rodzice nie byliby szczęśliwi, gdyby dowiedzieli się o moich problemach.

Pytanie w trybie warunkowym tworzymy przez inwersję (zastosowanie szyku przestawnego). Wyraz "would" (lub jego forma zaprzeczona "wouldn\'t") występuje w pytaniach przed podmiotem. Czasownik występuje po podmiocie. Oto schemat konstrukcji pytań w trybie warunkowym:

"'where\", "what\", "who\", "why\", "how" itd.) + "would\"/\"wouldn\'t" + podmiot + czasownik w formie podstawowej:

(8) Would Mary visit her sister in hospital?
Czy Mary odwiedziłaby swoją siostrę w szpitalu?
(9) Wouldn\'t you feel sorry if your friend cheated you?
Czy nie byłoby ci przykro, gdyby twój przyjaciel cię oszukał?
(10) What country would you like to live in?
W jakim kraju chciałbyś mieszkać?

Dla pierwszej osoby liczby pojedynczej "'I" 'ja\') tryb warunkowy można budować także przy pomocy słówka "should " Należy pamiętać, że w przypadku innych osób użycie "should" wpływa na zmianę znaczenia, np.:

(11) I should stay at home tonight but I\'ve been invited to this awful conference.
Zostałbym dziś wieczorem w domu, ale zostałem zaproszony na tę okropną konferencję.
(12) She should stay at home tonight but this would mean neglecting her professional duties.
Ona powinna zostać dziś wieczorem w domu, ale to oznaczałoby zaniedbanie obowiązków służbowych.

W przypadku czasowników modalnych "can" ('móc, potrafić') i "may" ('móc, mieć pozwolenie') tryb warunkowy tworzymy bez użycia słówka "would " Wyraz "can" w trybie warunkowym zastępujemy formą "could\", a "may" - formą "might\":

(13a) I could do the washing-up.
Mógłbym pozmywać naczynia.
(13b) *I would can do the washing-up.
(14a) The data he has collected might help us a lot in our project.
Dane, które on zebrał, mogłyby nam bardzo pomóc w naszym projekcie.
(14b) *The data he has collected would may help us a lot.

\"Can" może w trybie warunkowym występować także jako "would be able to " Struktura ta oznacza przede wszystkim możliwość lub umiejętność wykonania jakiejś czynności:

(15) I would be able to swim if I had been taught it as a child.
Umiałbym pływać gdyby uczono mnie tego, kiedy byłem dzieckiem.

\"Could" i "might" są wyrazami o nieco odmiennym znaczeniu. Pierwszy opisuje możliwość, umiejętność, możność wykonania pewnej czynności, a drugi odnosi się do prawdopodobieństwa zaistnienia pewnej sytuacji lub wykonania jakiejś czynności:

(15) I could run faster than you.
Mógłbym (byłbym w stanie, potrafiłbym) biegać szybciej niż ty.
(16) She might be late.
Ona może się spóźnić (możliwe, prawdopodobne jest, że się spóźni).

Zdania przeczące i pytające z "could" i "might" tworzymy analogicznie do wypowiedzi z użyciem "would " W przypadku zdań z negacją do "could\"/\"might" dodajemy "not\", a w pytaniach stosujemy inwersję (szyk przestawny).

(17) I might not manage to solve this assignment without your help.
Mógłbym nie poradzić sobie z rozwiązaniem tego zadania bez twojej pomocy.
(18) Could you give me a lift?
Czy mógłbys mnie podwieźć?

Pytania typu "could you...?" 'czy mógłbyś...?' są pytaniami grzecznościowymi:

(19) Could you please open the window?
Czy mógłbyś proszę otworzyć okno?

• nast. »