Kościół Anglikański - historia i fakty
- Szczegóły
- Nadrzędna kategoria: Historia Anglii
- Kategoria: Historia
W 1509 roku Henryk został zaślubiony z Katarzyną Aragońską - wdową po jego bracie. Żyliby sobie długo i szczęśliwie, gdyby nie fakt, że Katarzyna, w ciągu ich 24-letniego małżeństwa nie urodziła mu zdrowego dziedzica płci męskiej. Całe zamieszanie wokół małżeństwa Henryka rozpoczęło się w 1533 roku, kiedy to Henryk dowiedział się, że jego kochanka, Anna Boleyn jest w ciąży. Postanowił niezwłocznie się z nią ożenić, nie uzyskawszy wcześniej zgody papieża na rozwód z Katarzyną Aragońską. Król postanowił rozwiązać ten problem inaczej - dostał zgodę na rozwód, jednak nie od papieża, lecz arcybiskupa Catenbury, Thomasa Cranmera. Uzasadniał on unieważnienie pierwszego małżeństwa Henryka tym, że zostało zawarte wbrew biblijnemu zakazowi poślubiania żony brata. Wtedy to właśnie rozpoczął się konflikt Henryka z papieżem. Król został ekskomunikowany. 7 września 1533 roku, druga żona króla, Anna, pomimo zapewnień lekarzy i astrologów, urodziła córkę - Elżbietę, dalej pozostawiając Henryka bez męskiego potomka. To małżeństwo również zostało unieważnione - oficjalnym powodem był brak męskiego następcy tronu. Anna - z rozkazu króla - została ścięta. Oficjalnym tego powodem był zarzut wiarołomstwa i spiskowania przeciwko królowi. Tego samego roku Henryk postanowił uniezależnić się od Rzymu - ogłosił tzw. Akt Supremacji, odrzucający zwierzchnictwo papieża i ustanawiający Henryka VIII głową Kościoła anglikańskiego. Nie czekając długo, Henryk ożenił się ponownie - trzecia żona króla, Jane Seymour, dała mu wreszcie długo wyczekiwanego syna, księcia Edwarda, jednakże zmarła wkrótce w połogu. Po Jane Seymour Henryk miał jeszcze trzy żony - Annę z Kleve, która była tak brzydka, że małżeństwo nie zostało skonsumowane, Katarzynę Howard, ściętą za zdradę i Katarzynę Parr, która przeżyła Henryka.Jak już wcześniej zostało wspomniane, w 1536 roku król ogłosił Akt Supremacji uniezależniający go od woli papieża i ustanawiający go głową Kościoła anglikańskiego. Wprowadziło to duże zamieszanie w Anglii, ponieważ wielu Katolików nie chciało przejść na anglikanizm. Po śmierci Henryka, rządy w Anglii przejął jego jedyny syn, książę Edward. Kontynuował on dzieło ojca, starając się pokojowo wprowadzić nową religię. Za jego rządów wyraźny wpływ na teologię anglikańską miał protestantyzm, jako że w Europie trwała właśnie zapoczątkowana przez Marcina Lutra Reformacja. Edward VI panował jedynie sześć lat. Po jego śmierci na tron wstąpiła pierwsza córka Henryka, Maria. Rozpoczął się wówczas trudny okres w Anglii. Dość duża liczba ludności przeszła już na protestantyzm, natomiast Maria była gorliwą katoliczką. Jako swój główny cel postawiła sobie przywrócenie wiary katolickiej w Anglii i przywrócenie zwierzchnictwa papieża. Nawiązała zerwane przez jej ojca stosunki z Rzymem. Podczas jej rządów w skutek prześladowań religijnych w Anglii zginęło ponad 300 osób. Przez te czyny Maria uzyskała przydomek "Krwawej". Po śmierci Marii rządy przejęła jej młodsza siostra, Elżbieta, ostatnia z dynastii Tudorów. Wraz z jej wstąpieniem na tron rozpoczął się "złoty okres" w historii Anglii. Elżbieta I wprowadziła na nowo i umocniła anglikanizm, w znacznym stopniu przyczyniła się do rozwoju kulturalnego Anglii za jej panowania tworzył m.in. wielki bard William Szekspir), zakończyła wieloletnie wojny z Francją, Szkocją i Hiszpanią. Elżbieta panowała niepodzielnie przez 44 lata, zmarła w 1603 roku. Po jej śmierci na tron Anglii wstąpił syn jej rywalki, Jakub I, który zjednoczył Anglię i Szkocję. W przeciwieństwie do jego matki, Marii Szkockiej, Jakub był gorliwym wyznawcą anglikanizmu. Za jego rządów miały miejsce liczne prześladowania katolików i purytan, co doprowadziło do "spisku prochowego" ("gunpowder plot"). Jednak za jego panowania, protestantyzm stał się główną wiarą Zjednoczonego Królestwa.
To tyle, jeśli chodzi o historię. Teraz pora na kilka wyjaśnień i danych statystycznych: protestantyzm dzieli się na kalwinizm, luteranizm i anglikanizm, a także kilka innych, pomniejszych wyznań. Anglikanizm pojawił się w Anglii mniej więcej w tym samym czasie, w których swe doktryny wprowadził Marcin Luter, można więc powiedzieć, że Kościół anglikański jest skutkiem Reformacji religijnej w Europie. W samej Anglii kościół ten dzieli się na dwie prowincje: Catenbury i York. Arcybiskup Catenbury nosi tytuł "prymasa całej Anglii", natomiast arcybiskup Yorku "prymasa Yorku". Prowincje dzielą się na diecezje (Catenbury - 30 diecezji, York - 14 diecezji), diecezje dzielą się na archidiakonaty, te na dekanaty i parafie. Krój jest "najwyższym rządcą Kościoła" - mianuje arcybiskupów, biskupów, dziekanów i kanoników. Jest jeszcze jeden fakt, który odróżnia Kościół anglikański od innych religii chrześcijańskich - od 1992 roku do święceń kapłańskich dopuszczane są również kobiety.
Anglikanizm w liczbach:
| KRAJ | LICZBA WSZYSTKICH CHRZEŚCIJAN | LICZBA ANGLIKANÓW |
| Anglia | 32 526 075 | Pomiędzy 13 a 17 milionami |
| Irlandia | 4 458 775 | 581 089 |
| Szkocja | 4 472 103 | 134 155 |
| USA | 76 303 387 | 823 066 |
| Kanada | 5 371 051 | 680 346 |
| Australia | 3 774 282 | 1 256 673 |
| Nowa Zelandia | 772 719 | 315 263 |
| RPA | 1 135 735 | powyżej 300 000 |
| Indie | 2 923 241 | 453 462 |
Lidka Pernak
Pokrewne tematy
Być dzieckiem, czyli o dobrym wychowaniu w czasach Tudorów
Jak protestantyzm wpłynął na wychowywanie i edukację dzieci.
Dzień Guy'a Fawkes'a
Artykuł o kulisach gunpowder plot.
Śmierć Elżbiety I
Więcej o córce Henryka VIII.
